Peticija za pokretanje kolektivne tužbe građana protiv VIK i Vlade Kantona Sarajevo    

Lajkalte stranicu Udruzenja "Kap" i pratite informacije vezane za peticiju https://www.facebook.com/UdruzenjeKap/

SARAJEVO – Udruženje za razvoj društva “Kap” poziva sve građane Sarajeva i pravne subjekte, koji se snabdijevaju vodom iz KJKP 'Vodovod i kanalizacija' d.o.o Sarajevo, da potpišu peticiju za pokretanje kolektivne tužbe protiv tog preduzeća i njegovog osnivača Vlade Kantona Sarajevo, zbog neispunjavanja zakonskih obaveza za isporuku i kvalitet pitke vode građanima.  

Podsjećamo, prema zakonu, 'Vodovod i kanalizacija' (VIK) je javno preduzeće registrovano za proizvodnju i distribuciju vode, odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda.  

VIK Sarajevo već više godina provodi restriktivne mjere redukcije vode prema građanima tokom noćnih sati, dok je u posljednjih godinu dana vodosnabdijevanje u značajnoj mjeri uskraćeno i tokom dana velikom broju naselja u Kantonu Sarajevo.  

Zbog toga, građani trpe posljedice u smislu da ne mogu obavljati svakodnevne aktivnosti, dolazi do kvarova na kućanskim uređajima zbog nenajavljenih redukcija (mašine za posuđe, veš…), dok obrti i preduzeća, poput frizerskih salona, ugostiteljskih objekata i drugih, čije je poslovanje direktno povezano sa vodosnabdijevanjem, značajno otežano, a često i potpuno onemogućeno.  

Preduzeće prema zakonu treba da obavlja i sljedeće: sanitarno-tehničke poslove i kontrolu kvaliteta vode, upravljanje javnim vodovodom i kanalizacijom,  rekonstrukcijom i održavanjem vodovodne mreže i priključaka, vodovodnih objekata, elektromašinskih postrojenja, vodomjera, postrojenja za dezinfekciju vode, održavanje mjerne i regulacione tehnike vodovodnog sistema, rekonstrukcijom i održavanjem kanalizacione mreže i priključaka, kanalizacionih objekata i elektromašinskih postrojenja, vođenjem tehničke dokumentacije i katastra podzemnih instalacija vodovoda i kanalizacije. 

Prema posljednjem izvještaju Nezavisnog revizora za 2016. godinu navodi se da VIK “već duži niz godina ima ostvarenje gubitaka u poslovanju”.  

“U periodu 2012-2016. godina Preduzeće je ostvarilo ukupno 102.763.994 KM gubitka koji pokriva iz rezervi svake godine. Preduzeće, na dan 31.12.2016. godine ima evidentirana sumnjiva i sporna potraživanja koja su usklađena sa principom rizičnosti naplate potraživanja u iznosu od 54.749.238 KM. Navedena potraživanja iz godine u godinu se povećavaju za prosječno 2 milona KM, te predstavljaju 50% ostvarenih gubitaka u zadnjih pet godina. Obaveze prema Elektrodistribuciji Sarajevo su visoko rizične. Preduzeće zbog neuravnoteženja tekućih sredstava i obaveza neće biti u mogućnosti redovno izmirivati ove obaveze čime ovaj dobavljač svojim odlukama može uticati na obavljanje djelatnosti Preduzeća”, navodi se u izvještaju.  

Zaključak Nezavisnog revizora je da “sve okolnosti ukazuju na postojanje značajne neizvjesnosti koja može uzrokovati značajnu sumnju u mogućnost Preduzeća da nastavi s vremenski neograničenim poslovanjem”.  

I pored milionskih gubitaka i neizvjesne isporuke vode, ovo preduzeće ima 1050 zaposlenika, za čije plate i lična primanja se godišnje izdvaja 22.670 miliona KM.  

Iako VIK pruža usluge i ostvaruje profit, zanimljiv je podataka revizora prema kojem je “dobitak od poslovnih aktivnosti VIK-a nula 0”, a gubitak od poslovnih aktivnosti 13.489 miliona KM za prošlu godinu.  

Takođe, zahtjevamo od preduzeća VIK d.o.o. da transparentno posluje i na svojoj internet stranici (www.viksa.ba) prikaže cjelokupne revizorske izvještaje i godišnje finansijske, a ne kratke izvode iz kojih nije moguće pratiti način poslovanja. Isti izvještaji su nedavno povučeni sa interneta, iz nepoznatih razloga.  

Zahtjevi građana

S obzirom da ovo preduzeće, kao i njen osnivač, već više godina ne nalaze rješenje za uredno vodosnabdijevanje u Kantonu Sarajevo, potpisivanjem peticije građani zahtijevaju:

- da se pronađe hitno stručno rješenje za problem vodosnabdijevanja,

- da se odgovorni obrate građanima i pravnim subjektima i saopšte objektivno stanje u tom preduzeću i planovi za sanaciju,

- da se povede istraga u pravosudnim institucijama protiv odgovornih za nastalo stanje,

- da odgovorni izvrše nezavisnu mikrobiološku analizu i saopšte javnosti detalje o kvaliteti pitke vode,

- da se umanje mjesečni računi za vodu u skladu sa količinom isporučene vode,

- da na svojoj internet stranici i društvenim mrežama transparentno istaknu finsansijke izvještaje o poslovanju i statut KJKP VIK.  

Zakon o vodama FBiH  

Prema Zakonu o vodama FBiH, u članu 4. tačka 10 definisano je da “promjena režima voda” označava sve promjene u režimu voda nastalih kao rezultat prirodnih sila ili ljudskih aktivnosti”. Građani zahtjevaju odgovor na pitanje- zbog čega je promijenjen režim snabdijevanja vodom i kada će se ovaj problem riješiti?  

Takođe, u istom članu, stav 26. definisano je da “voda za piće označava vodu namijenjenu za ljudsku upotrebu koja po kvalitetu odgovara posebnim propisima koje donosi ministarstvo nadležno za pitanja zdravstva”.

Pozivamo ministarstvo zdravstva da hitno predoči nalaz bio-hemijske analize vode koju građani koriste za piće.  

Udruženje za razvoj društva Kap, ovim putem poziva građane da insistiraju na provedbi Člana 25, Zakona o vodama u FBiH u kojem se navodi da se mora definisati plan upravljanja vodama, provesti programi mjera i načini za dostizanje ciljeva…”.  

Zakon o komunalnim djelatnostima  

U Zakonu o komunalnim djelatnostima KS (Član 3. Komunalna potrošnja), u tački 1. se navodi “Komunalne djelatnosti individualne komunalne potrošnje u smislu ovog zakona su: snabdijevanje pitkom vodom; odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda…”  

U Zakonu o komunalnnim djelatnostima KS, u Članu 4 se objašnjava pojam Komunalne potrošnje, u tački 1: “Pod snabdijevanjem pitkom vodom podrazumijevaju se poslovi zahvatanja, prečišćavanja i distribucije vode za piće vodovodnom mrežom do mjernog instrumenta korisnika, uključujući i mjerni instrument, odnosno centralni mjerač kod objekata kolektivnog stanovanja”.  

U Članu 7. (Obezbjeđenje komunalne djelatnosti od strane Kantona), navodi se da “Kanton obezbjeđuje obavljanje slijedećih komunalnih djelatnosti: snabdijevanje pitkom vodom putem centralnog vodovodnog sistema…”  

Zakon o komunalnnim djelatnostima KS je definisao u Članu 9. (Obezbjeđenje komunalne djelatnosti od strane Grada i općina), prema kojem “Grad i općine u njegovom sastavu, kao i općine koje nisu u sastavu Grada, u okviru svog samoupravnog djelokruga, obezbjeđuju obavljanje slijedećih komunalnih djelatnosti: snabdijevanje pitkom vodom iz vodovoda lokalnog značaja; odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda kanalizacijom lokalnog značaja, te crpljenje, dvoz, zbrinjavanje fekalija iz septičkih jama…”  

U Članu 21. (Finansiranje komunalne djelatnosti) navodi se: “Iz cijene komunalne usluge iz segmenta individualne potrošnje obezbjeđuju se sredstva za obavljanje slijedećih komunalnih djelatnosti: snabdijevanje pitkom vodom; odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda…”  

Zakon o zaštiti potrošača BiH  

U Članu 2. se navodi da se Potrošač ne može odreći niti biti uskraćen za prava koja su mu data ovim Zakonom.   U Članu 3., pored ostalih prava potrošača navodi se i “pravo pristupa osnovnim robama i uslugama; pravo na naknadu štete i kompenzaciju; pravo na život i rad u zdravoj i održivoj okolini...”  

Značaj vode u međunarodnim okvirima

Voda je javno dobro neophodno za život i zdravlje, univerzalno ljudsko pravo na cistu i dostupnu pitku vidu te odvodnju koje su prepoznali Ujedinjeni narodi kroz Rezoluciju 64/292 iz 2010. godine. Rezolucija eksplicitno priznaje ovo ljudsko pravo te činjenicu da su voda i odvodnja ključni za zdrav život.

Lajkalte stranicu Udruzenja "Kap" i pratite informacije vezane za peticiju https://www.facebook.com/UdruzenjeKap/

Udruženje za razvoj društva Kap        Contact the author of the petition